რიხარდ მეკელაინის პირადი არქივი თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტს გადაეცა

თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტს ცნობილი გერმანელი ქართველოლოგის რიხარდ მეკელაინის პირადი არქივი გადაეცა. პროფესორის შვილიშვილებმა, ანგელიკა კაისჰოლდმა და მარი-ლუიზე მაიერ-ვეგელინმა, პროფესორ ალექსანდრე კარტოზიას ინიციატივითა და ხელშეწყობით,  უნივერსიტეტს არქივი სრულიად უსასყიდლოდ გადასცეს.

თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის წარმომადგენლები და სტუდენტები მოწვეულ სტუმრებს განსაკუთრებულად დახვდნენ. ღონისძიებაზე სიტყვით გამოვიდა მეკელაინის შვილიშვილი მარი-ლუიზე მაიერ-ვეგელინი, რომელმაც ქართველოლოგის ღვაწლზე  და იმ პირადი არქივის მნიშნვნელობაზე ისაუბრა, რომელიც, ამიერიდან, უნივერსიტეტის არქივში დაიდებს ბინას.  მარი-ლუიზე მაიერ-ვეგელინი გერმანიაში, ფრანკფურტის ქართულ-გერმანული საზოგადოების “გეორგიკა” გამგეობის წევრია.

რიხარდ მეკელაინი, ცნობილია როგოც გერმანელი ენათმეცნიერი, ლექსიკოგრაფი, ქართველოლოგი, სლავისტი, ბერლინის უნივერსიტეტის პროფესორი და პოლიგლოტი. პროფესორი 1880 წელს, გერმანიის ერთ-ერთ ქალაქში, არნშტაინში დაიბადა. 1902 წელს, გიმნაზიის დამთავრების შემდეგ, ვიურცბურგის უნივერსიტეტში განაგრძო სწავლა. ოციან წლებში იყო ბერლინის უნივერსიტეტის სლავური, რომანული და ორიენტალური ენების პროფესორი, სადაც გარდაცვალებამდე მუშაობდა. რიხარდ მეკელაინი   ქართული კულტურის შესახებ ლექციებს კითხულობდა და  ბერლინის ფრიდრიხ ვილჰელმის სახელობის (ამჟამად ჰუმბოლდტის სახელობის) უნივერსიტეტში ქართულ ენას ასწავლიდა. მას ეკუთვნის პირველი ქართულ-გერმანული ლექსიკონი და გერმანული ენის პირველი ქართულენოვანი სახელმძღვანელო, რომლითაც ისწავლებოდა გერმანული, ახლად დაარსებულ თბილისის უნივერსიტეტში. პროფესორი გამოსცემდა გაზეთებსა და ჟურნალებს საქართველოზე, რომელშიც, ძირითადად, ქართველი და გერმანელი ავტორების მიერ, საქართველოს შესახებ დაწერილი სტატიები იბეჭდებოდა.  1922 წელს კი, გერმანიის ,,რუსთაველის საზოგადოება“ დააარსა, რომელიც ხელს უწყობდა საქართველოსთან კულტურულ გაცვლებს. მისი თანამედროვეების გადმოცემით, მეკელაინი 30-ზე მეტ ენას ფლობდა. ქართულად თავისუფლად წერდა და საუბრობდა. ქართულად აწარმოებდა მიმოწერებსაც .

რიხარდ მეკელაინმა თარგმნა გრიგოლ რობაქიძის რომანი “გველის პერანგი”, რომელიც, 1928 წელს, გერმანიაში, შტეფან ცვაიგის წინასიტყვაობით გამოიცა. მანვე თარგმნა გრიგოლ რობაქიძის “კავკასიური ნოველები”, რომლებიც ქართველი მწერლის გერმანიაში ემიგრაციის შემდეგ გამოქვეყნდა.როგორც ცნობილია, გრიგოლ რობაქიძე თავის ნაწარმოებებს პირველი მეკელაინს  უკითხავდა. პროფესორს ახლო მეგობრობა აკავშირებდა ქართველ მოღვაწეებთან, რომლებიც გასული საუკუნის პირველ მეოთხედში განათლებას  გერმანიაში იღებდნენ ან, ამ ქვეყანაში, დამოუკიდებელი საქართველოს ოფიციალური წარმომადგენლები იყვნენ.  მისი უახლოესი მეგობრები ქართული მწერლობის კლასიკოსი კონსტანტინე გამსახურდია და ქართული ემიგრაციის ერთ-ერთი ყველაზე პატივსაცემი წარმომადგენელი გრიგოლ დიასამიძე,

აკადემიკოსები აკაკი შანიძე და სიმონ ყაუხჩიშვილი დაარქიმანდრიტი გრიგოლ ფერაძე იყვნენ. მიუხედავად იმისა, რომ რიხარდ მეკელაინი არასოდეს ყოფილა საქართველოში, თავისი უახლოესი მეგობრის, რაფიელ ნიჟარაძის დახმარებით, გერმანელი ქართველოლოგი სვანურის შესწავლასაც შეუდგა და თავისი უნივერსიტეტის სტუდენტებისათვის სვანეთის ეთნოგრაფიის სალექციო კურსიც მოამზადა.

რიხარდ მეკელაინი, 1948 წელს, 68 წლის ასაკში, ბერლინში გარდაიცვალა.

 

ლიკა მაჩხანელი